มองมุมใหม่ : มอง CNN อีกมุม

มองมุมใหม่ : มอง CNN อีกมุม
ค่ายผู้ลี้ภัยกะเรนนี แม่ฮ่องสอน

ในช่วงที่มีข่าวเกี่ยวกับสงครามระหว่างอิรักกับสหรัฐ ไม่เฉพาะรัฐบาลสหรัฐ จะถูกต่อต้านและคัดค้านเท่านั้น ดูเหมือนว่า สื่อของอเมริกา ก็โดนโจมตีอย่างหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง CNN สำนักข่าวยักษ์ใหญ่ของอเมริกาที่ถูกประณาม และต่อต้าน จากหลายฝ่าย
ทำไมผมจึงไม่คิดว่า CNN เป็นเครื่องมือที่รัฐบาลอเมริกาใช้ในการสร้างภาพและนำความคิดครอบงำโลก
เหตุผลสำคัญประการแรกที่ผมจะยกมาคือ ข้อเท็จจริงที่หลายคนอาจจะยังไม่ทราบหรือลืมนึกถึง เกี่ยวกับ CNN นั่นคือ CNN นั้น ไม่ได้มีชื่อเสียงเด่นดังจากด้านคุณภาพของข่าว หรือการนำเสนอบทวิเคราะห์ที่มีคุณค่า แต่จุดขายหลักของ CNN อยู่ที่ความรวดเร็วในการนำเสนอ (สโลแกนของ CNN คือ Be the first to know =รู้ก่อนใคร) เครือข่ายสำนักข่าวที่ครอบคลุมทั่วโลก
การเป็นสำนักข่าว 24 ชั่วโมง และการเป็นสถานีข่าวแบบเคเบิล (CNN=Cable News Network) ซึ่งก็หมายความว่า CNN ไม่ได้มีสถานะเป็นสำนักข่าวเพื่อมวลชนที่เสนอข่าวอย่างมีคุณค่า ชัด ลึก คม หรือ สะท้อนมติของมวลชนแต่อย่างใด ดังที่จะอธิบายต่อไปนี้
สาเหตุที่ทำให้ CNN เขาถึงผู้ชมได้มากก็คือ ความสามารถในการนำเอาข่าวหนัก (hard news) หรือข่าวที่มีประเด็นจริงจัง และมีเนื้อหาสาระ มานำเสนออย่างตื่นเต้นเร้าใจ และน่าติดตาม ซึ่งวิธีการทำนั้นก็ไม่ยาก เพียงแค่เลือกประเด็นที่จะนำเสนอที่น่าสนใจและหามุมมองที่ไม่น่าเบื่อมานำเสนอ และเลือกเฉพาะเรื่องที่ทุกคนอยากรู้

ประการที่สอง CNN ไม่ได้มีเรทติ้งสูงมากมายอะไรนักในอเมริกา Fox News ก็โดดเด่นขึ้นมา และมีเรทติ้งที่สูงกว่า ส่วนในต่างประเทศ ผู้คนก็ยังคงดูข่าวตามสถานีโทรทัศน์ในประเทศเช่นเดิมจากสถานีที่ดูได้ฟรี และเป็นภาษาท้องถิ่น ส่วน CNN จะอยู่ในแพ็คเกจของเคเบิลทีวี ซึ่งเมื่อดูเรทติ้งแล้ว จะพบว่า มีผู้ชมน้อยมากจนแทบจะไม่มีเลย

แต่ CNN ไม่จำเป็นต้องมีเรทติ้งดี ก็สามารถมีรายได้สูง เพราะเป็นช่องโทรทัศน์แบบเคเบิล ซึ่งมีรายได้จากการขายรายการให้บริษัทเคเบิลทีวีทั้งในอเมริกาและทั่วโลก และที่CNN ขายได้ทั่วโลก

นั่นก็เป็นเพราะว่า CNN มีชื่อเสียง บวกกับการที่มีทีมงานการตลาดและประชาสัมพันธ์อันแข็งแกร่ง ทำให้บริษัทเคเบิลทีวีต่างๆ พากันซื้อรายการของ CNN มาใส่ในแพ็คเกจของตัวเอง เพราะหวังจะสร้างภาพลักษณ์ให้บริษัทว่า เป็นเคเบิลคุณภาพ ที่ทำให้ผู้คนทันโลกทันสมัย ซึ่งนั่นก็เป็นเหตุผลที่ทำให้ CNN ขายดีไปทั่วโลก และมีรายได้มหาศาล

ส่วนในเรื่องที่ว่า CNN กับ รัฐบาลอเมริกา มีการสมคบคิด หรือที่เรียกว่า conspiracy นั้น ผมก็มีเหตุผลพอที่จะเชื่อได้ว่า มันไม่ได้มีอะไรขนาดนั้น แต่ก็จะไม่ถึงกับฟันธงลงไปซะทีเดียว ก็อยากให้ลองอ่านและคิดตามเอาได้เองจากเหตุผลต่อไปนี้
แม้ว่า CNN จะใช้ผู้ประกาศข่าวที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ และสำเนียงภาษา แต่พนักงาน นักข่าว และโปรดิวเซอร์ของ CNN นั้น เกือบทั้งหมดเป็นชาวอเมริกันชนชั้นกลางผิวขาว ที่จบการศึกษาด้านวารสารศาสตร์ และเฉพาะทาง เช่น รัฐศาสตร์ หรือเศรษฐศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยในแถบฝั่งตะวันออก และทางใต้ ซึ่งพวกเขาก็คือลูกหลานของชาว Puritan และ ไอริช ที่บุกเบิกอเมริกาในยุคแรกๆ

หากจะว่ากันตามทฤษฎีแล้ว พวกเขาย่อมได้รับการถ่ายทอด และปลูกฝังแนวความคิด ทัศนคติ และมุมมองที่เป็นแบบอเมริกันทั่วไป ทำให้พวกเขาคิดอะไรได้ไม่ต่างไปจากตัวแทนของพวกเขา นั่นก็คือรัฐบาลอเมริกา มุมมอง แนวความคิด หรือทฤษฎีที่ CNN นำเสนอจึงไม่ต่างไม่มีอะไรแปลกแยก หรือแตกต่างไปจากรัฐบาลอเมริกาเลย

พูดง่ายๆ ก็คือพวกเขาคิดได้แค่นั้น และคิดเหมือนกัน

สิ่งหนึ่งที่ต้องพูดถึง ก็คือ ลักษณะองค์กร การจัดการความรับผิดชอบและการให้อำนาจตัดสินใจแก่พนักงานของ CNN ซึ่งผมมองว่า มีประสิทธิภาพนั้นคือจะเป็นการทำงานแบบแบ่งอำนาจในแนวราบ หมายความว่า นักข่าว โปรดิวเซอร์ และผู้ควบคุมงบประมาณคุยกันได้โดยตรงและเป็นประชาธิปไตย ในการตัดสินใจทำข่าวในเรื่องหนึ่งๆ

ไม่ใช่ว่า โปรดิวเซอร์ หรือผู้ควบคุมงบประมาณ มีอำนาจสั่งการได้อย่างเดียว ขั้นตอนการทำงานก็คือ นักข่าวจากศูนย์ข่าวทั่วโลกทำข่าวของตัวเอง แล้วส่งมาที่ศูนย์กลางที่สำนักงานใหญ่ โปรดิวเซอร์ผู้เป็นเจ้าของรายการหรือช่วงข่าวหนึ่งๆ ก็จะเลือกข่าวที่ตนคิดว่าน่าสนใจมานำเสนอ

สิ่งที่น่าสังเกตอีกอย่างก็คือ CNN จะมีการสัมภาษณ์สดผู้สื่อข่าวผ่านดาวเทียมบ่อยมาก ซึ่งนั่นก็แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะมีการควบคุมจากรัฐบาล และเหตุผลสุดท้ายที่ผมอนุมานเอาเอง ขอให้ท่านลองพิจารณา

CNN ที่คนไทยรับชมได้ทาง UBC นั้น เป็นคนละเวอร์ชั่น กับที่คนอเมริกาได้ดู เพราะ CNN จัดรูปแบบเนื้อหา และผังรายการให้แตกต่างกันออกไปตามเขตเวลา และภูมิภาคต่างๆ จึงทำให้มี CNN หลายช่อง และหลายเวอร์ชั่น

ซึ่งเท่าที่ผมสังเกต CNN American Edition ที่คนอเมริกาได้ดู ก็จะมีข่าวในด้านร้าย หรือขัดแย้งกับทางรัฐบาลบ้าง แต่ในแบบนานาชาตินั้นจะไม่ค่อยมี ซึ่งผมคิดว่า น่าจะเป็นความเบี่ยงเบน (bias) ส่วนตัวของโปรดิวเซอร์ชาวอเมริกา ที่ไม่อยากเสนอข่าวในด้านเสีย ๆ หายๆ เกี่ยวกับประเทศตัวเองให้คนอื่นฟังมากนัก

โดยเรื่องนี้เข้าใจได้ง่าย เพราะนักข่าว หรือประชาชนชาติไหนๆ ก็เป็นเช่นเดียวกัน เวลาอยู่ในประเทศก็บ่นด่าว่ารัฐบาลของตัวเอง แต่พอไปต่างประเทศหรือทำรายการให้ต่างประเทศดู เกือบร้อยทั้งร้อย ไม่มีใครอยากจะพูดในทางร้ายเกี่ยวกับประเทศตัวเอง

กล่าวโดยสรุปได้ว่า CNN นั้นก็คือ บริษัทที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อผลกำไรอย่างเต็มรูปแบบ และด้วยผลลัพธ์ของระบบการจัดการ จึงทำให้ CNN เป็นที่รู้จักโด่งดังไปทั่วโลก และมีรายได้มหาศาล แต่ CNN ก็ไม่ได้มีคนดูมากมาย และไม่ได้มีเนื้อหาสาระอะไรที่จะมีพลังมากพอที่จะครอบงำ
หรือเปลี่ยนแปลงความคิดประชาคมโลก

และที่ข่าวของ CNN ออกจะเข้าข้างรัฐบาลอเมริกา นั่นก็เป็นเพราะว่า พวกเขาเป็นชาวอเมริกา และไม่ได้คิดอะไรแตกต่างกันมากนักเท่านั้นเอง

กรุงเทพธุรกิจ
http://www.bangkokbiznews.com/2003/09/12/boko/index.php?news=col1.html